Toen IS in maart 2015 de ruïnes van de stad Dur-Sharrukinopblies, werden ook de ruïnes van de stad Kalhu opgeblazen. Kalhu, door de plaatselijke bevolking ook wel Nimrud genoemd, was van 879 tot 706 de hoofdstad van het Assyrische Rijk. Net als Dur-Sharrukin was Kalhu een relatief nieuwe stad die bewust door een Assyrische koning (in dit geval Ashurnasirpal II) was uitgekozen als nieuwe hoofdstad. Waar Dur-Sharrukin één jaar na haar feestelijke opening al weer verlaten werd, heeft Kalhu het echter een stuk langer volgehouden. In de 173 jaar dat Kalhu de hoofdstad was bouwden drie verschillende koningen er hun paleizen en versierden ze de stad met de mooiste kunstvoorwerpen.

De stad van Nimrod
Toen de Britse archeoloog Austin Henry Layard in 1845 aan de opgraving van Kalhu begon, waren de ruïnes van de stad al goed te zien. In 1760 werden ze beschreven door de Duitse avonturier Carsten Niebuhr en mogelijk heeft ook de Griekse huursoldaat Xenophon ze rond 400 v. Chr. zien liggen. Onder de plaatselijke bevolking waren de ruïnes bekend onder de naam Nimrud, naar de beruchte Bijbelse koning Nimrod. Volgens Genesis was Nimrod de eerste persoon die na de Zondvloed het koningschap op zich nam en steden stichtte. Onder de steden die door hem zouden zijn gesticht waren onder meer Uruk, Akkad, Babylon, Ashur, Nineveh, en ook Calah (= Kalhu). Hij wordt ‘een machtige jager in het aangezicht van de HEER’ genoemd, wat vaak wordt geïnterpreteerd als dat hij zichzelf boven de HEER probeerde te verheffen. De vraag op welke historische figuur Nimrod is gebaseerd houdt geleerden al eeuwenlang bezig. De meest waarschijnlijke verklaring is dat Nimrod een archetype is van de arrogante Mesopotamische koning en dat sporen van meerdere historische figuren – met name Sargon van Akkad, Naram-Sin en Tukulti-Ninurta – er in terug te vinden zijn. Hoe het ook zij, de plaatselijke bevolking zat er niet ver naast door deze Assyrische ruïnes aan Nimrod toe te schrijven.

Stichting door Salmanasser I
Op de plaats waar de Tigris en de Grote Zab samenstromen lag al van oudsher een handelspost. Onder Salmanasser I (r. 1274-1245 v. Chr.) werd deze uitgebouwd tot een stad genaamd Kalhu. Salmanasser I was een koning van het Midden-Assyrische Rijk (1392-934 v. Chr.), een rijk dat tot bloei kwam nadat de Assyriërs zich onafhankelijk hadden verklaard van het koninkrijk Mitanni (ca. 1500 – ca. 1300 v. Chr.). Toen Salmanasser I regeerde was Mitanni inmiddels ten onder gegaan, wat de Assyriërs de kans bood om hun macht over Mesopotamië en Syrië uit te breiden. Salmanasser’s zoon Tukulti-Ninurta I (een van de koningen waarop de figuur Nimrod is gebaseerd!) breidde het rijk nog verder uit door Babylonië te onderwerpen en de Hittieten terug te drijven. 

Tot hoofdstad verheven door Ashurnasirpal II
In de tiende eeuw v. Chr. raakte het Midden-Assyrische Rijk in verval en zo ook de stad Kalhu. Onder de koningen Adad-Nirari II (r. 911-891 v. Chr.) en Tukulti-Ninurta II (r. 891-884 v. Chr. wisten de Assyriërs echter opnieuw hun macht over Noord-Mesopotamië en Syrië uit te breiden. Toen Ashurnasirpal II (r. 884-859 v. Chr.) aan de macht kwam erfde hij een groot rijk dat uit zijn voegen dreigde te barsten. Al vroeg in zijn regeerperiode braken overal in het rijk opstanden uit. Ashurnasirpal sloeg deze opstanden op een zelfs voor de Assyriërs ongekend wrede manier neer. Opstandige edelen liet hij spietsen of levend villen en jonge mannen, vrouwen en kinderen liet hij levend verbranden. Om onduidelijke redenen verplaatste hij de hoofdstad van Ashur naar Kalhu. Mogelijk wilde hij een stad ‘voor zichzelf’ hebben, weg van zijn onbetrouwbare onderdanen. Hij legde een acht kilometer lange muur aan en liet een enorm paleis bouwen dat hij in 879 v. Chr. feestelijk liet openen. Op de housewarming waren naar eigen zeggen bijna 70.000 mensen aanwezig, die allemaal voorzien werden van de meest luxueuze dranken en spijzen. 

Bouwprojecten in Kalhu
Kalhu heeft, op de oorspronkelijke hoofdstad Ashur na, het langst de titel ‘hoofdstad van Assyrië’ mogen dragen. Waar Nineveh ‘slechts’ 93 jaar de hoofdstad was (705-612 v. Chr.), is Kalhu dit 173 jaar lang geweest (879-706 v. Chr.). Kalhu telt dan ook meer paleizen dan Nineveh. In Nineveh staan ‘enkel’ de paleizen van Sanherib (r. 705-681 v. Chr.) en Ashurbanipal (r. 669-627 v. Chr.), maar in Kalhu bouwden maar liefst drie koningen hun paleis: Ashurnasirpal (r. 884-859 v. Chr.), Salmanasser III (r. 859-824 v. Chr.) en Tiglath-Pileser III (744-727 v. Chr.). Het paleis van Ashurnasirpal was 200 bij 130 meter in oppervlakte en had 200 kamers en 3 binnenplaatsen. Sanherib’s ‘paleis zonder gelijke’ in Nineveh had ‘slechts’ 80 kamers. Salmanasser III liet naast een eigen paleis ook een groot tempelcomplex met Ziggurat (tempeltoren) aanleggen. Alle paleizen en belangrijke tempels stonden op een goed zichtbare heuvel (akropolis), die er tijdens de Nieuw-Assyrische Periode behoorlijk indrukwekkend moet hebben uitgezien. Naast de paleizen en de tempels is Kalhu ook bekend om haar prachtige kunstvoorwerpen, waarmeer de belangrijke gebouwen werden versierd. De ivoren beeldjes, gouden ornamenten en beelden van Lamassu’s (gevleugelde stieren met mensenhoofden) behoren tot fraaiste van het gehele Nabije Oosten.

De volgende keer
Ondanks de roem, pracht en praal van Kalhu besloot Sargon II (r. 722-705 v. Chr.) de hoofdstad in 706 v. Chr. naar Dur-Sharrukin te verplaatsen. Hier heb ik vorige week al over geschreven. Dur-Sharrukin was echter geen lang leven beschoren en de hoofdstad werd in 705 v. Chr. alweer verplaatst naar Nineveh. De volgende week zal ik schrijven over Ashur, de oorspronkelijke hoofdstad van Assyrië, waar het land en het volk zijn naam aan te danken heeft.

Wanneer de gerechtigheid opzij geschoven is, wat zijn koninkrijken anders dan grote roversbenden? En wat is een roversbende anders dan zo’n koninkrijk in het klein?

Augustinus, De Civitate Dei IV, 4

Dit citaat van Augustinus illustreert mooi de paradox van een geweldsmonopolie: om te voorkomen dat mensen elkaar geweld aandoen is een staatsapparaat nodig dat het recht heeft om – indien nodig – met geweld op te treden tegen geweldplegers. Dit roept echter de vraag op waar een staat dit recht op baseert. Een staat die naar willekeur handelt verschilt inderdaad weinig van een grote roversbende.

Soemerische oorsprong van het koningschap
De oude Soemeriërs waren zich al bewust van dit probleem. In het vierde millennium voor Christus kwamen daar de eerste steden op. Nu tienduizenden mensen bij elkaar leefden – de stad Uruk had ruim 40.000 inwoners – was er behoefte aan één man die als een goede herder de boel bij elkaar kon houden. Deze herder vond men in de ensi (hogepriester), die bemiddelde tussen het volk en de beschermgod van de stad. Omdat hij een speciaal lijntje had met de goden, had hij het mandaat om belastingen te eisen en recht te spreken. Alleen het aanvoeren van de legers liet hij over aan een lugal (grote man).

Met de voortdurende dreiging van oorlog nam in het derde millennium voor Christus de macht van de lugals toe. Na verloop van tijd gingen zij ook de ceremoniële en gerechtelijke taken van de ensi overnemen. In het derde millennium was de stad Nippoer – een religieus centrum dat door alle Soemeriërs werd gerespecteerd – erg belangrijk. De lugal die over Nippoer heerste en de tempel van de god Enlil beschermde werd beschouwd als de enige ware afgezant van de goden, die ‘het koningschap’ bezat. ‘Het koningschap’ wordt in de Soemerische koningslijst omschreven als een geschenk van de goden dat uit de hemel was neergedaald en dat maar door één persoon tegelijk kon worden bezeten.

Mesopotamische koningsideologie
Soemerische ideeën over het koningschap werden overgenomen door de Akkadiërs die onder Sargon van Akkad geheel Mesopotamië veroverden. In de loop van het tweede millennium voor Christus lijken deze ideeën ook te zijn overgenomen door de inwoners van de Levant, Anatolië en West-Iran. In al deze regio’s ging men er vanuit dat de koning een uitverkorene van de goden was die het mandaat had om mensen en zelfs hele volken die hem niet wilden gehoorzamen genadeloos te straffen en die (in theorie) recht had op wereldheerschappij. Zelfs marginale koninkrijkjes als Juda en Israël geloofden dat hun koning de lieveling van hun godwas.

Naast het recht om mensen geweld aan te doen en te beroven (om het maar eens grof te formuleren) had de koning de plicht om voor zijn volk en voor de hele wereld vrede en welvaart te brengen. Hij moest zijn mensen beschermen tegen externe vijanden, steden voor hen bouwen, akkers voor hen aanleggen, hun handelsbelangen veiligstellen en de goden tevreden houden door offers te brengen en tempels te restaureren. De ideale Mesopotamische koning was dan ook een vredesvorst.

De opkomst van het Assyrische Rijk
Aangekomen in het vroege eerste millennium voor Christus treffen we in het Nabije Oosten talloze onafhankelijke koninkrijkjes die allemaal geloofden dat ze het uitverkoren volk waren en dat hun koning de lieveling van hun god was. Zolang er een zekere machtsbalans bestond tussen die koninkrijkjes had dit geloof weinig concrete gevolgen, maar toen de Assyriërs onder Tiglath-Pileser III (r. 744-727 v. Chr.) grote delen van de bekende wereld veroverden leken de Assyriërs gelijk te krijgen: zij waren het uitverkoren volk, hun god Ashur was de machtigste god, hun koning was de rechtmatige wereldheerser.

De opkomst van het Assyrische Rijk had grote gevolgen voor het religieuze en politieke denken in het Nabije Oosten. De Assyrische koningen zagen zich door hun goddelijke mandaat gerechtigd om hun vijanden op de meest gruwelijke manieren te straffen, om volken die niet onder hun gezag vielen hun wil op te leggen en om zichzelf in megalomane inscripties de hemel in te prijzen. De overwonnen volken kwamen daarmee voor een dilemma te staan: hadden de Assyriërs gelijk en waren zij de rechtmatige wereldheersers, of was dit slechts een test van hun god?

Oorsprong van het messianisme
De profeet Jesaja uit Juda (actief 740-700 v. Chr.) had een duidelijk en revolutionair antwoord: de Assyrische koning was slechts een roede in de hand van de HEER, de God van Israël. De HEER had hem boven alle andere vorsten verheven om zondige volken, waaronder ook Juda en Israël, te straffen. Jesaja ging er dus vanuit dat, ondanks het succes van de Assyriërs, de HEER nog steeds de machtigste god was. Israël was ook nog steeds het uitverkoren volk, maar juist daarom werden zij zo getuchtigd voor hun ongehoorzaamheid.

Volgens Jesaja was het Huis van David nog steeds het favoriete koningshuis van de HEER, maar over de huidige koningen van Juda was Hij niet zo te spreken. Op een dag zou Israël echter in ere worden hersteld en zou een Messias (gezalfde) uit het Huis van David over de wereld heersen. Alle volken zouden dan naar Jeruzalem komen om de HEER te aanbidden. Ziehier de oorsprong van het joodse messianisme, waar later ook het christendom en de islam uit zouden voortkomen.

De Mesopotamische oorsprong van ons religieuze denken
Hoewel oosterse koningen zich van oudsher op goddelijke steun hadden beroepen, waren het de Israëlieten die voor het eerst stelden dat hun god de enige ware was en zijn gezalfde de enige rechtmatige koning. In navolging van hen wachten joden, christenen en moslims op de komst van een ideale oosterse koning die vrede op aarde zal brengen en beroepen de radicalen onder hen zich op een geweldsmonopolie zonder limiet.

Het culturele vandalisme van IS kwam voor het eerst grootschalig in het nieuws toen de terreurgroep in januari 2015 delen van de stadsmuur van Nineveh opblies. Het bleek het begin te zijn van een veel grotere campagne om sporen van het voorislamitische verleden uit te wissen. Dit verleden zou immers kunnen afleiden van het islamitische ideaal. Het is dan ook typerend dat van alle heidense ruïnes de stadsmuren van Nineveh het als eerste moesten ontgelden.

De reputatie van Nineveh
In de Oudheid stond Nineveh bekend als een van de grootste en mooiste steden ter wereld. Tussen 705 en 612 v. Chr. was het de hoofdstad van het Nieuw-Assyrische Rijk en als zodanig beschikte de stad over alle luxes die binnen het rijk te krijgen waren. Met ruim 120.000 inwoners afkomstig uit alle delen van het rijk was Nineveh een tijdlang de grootste stad ter wereld. De koningen Sanherib (r. 705-681 v. Chr.) en Ashurbanipal (r. 669-627 v. Chr.) bouwden er hun paleizen en zelfs een van de eerste bibliotheken was er gevestigd. In de Bijbel worden haar inwoners getypeerd als arrogant en decadent en wordt de verwoesting van de stad bejubeld. Dit alles spreekt echter des te meer voor de indruk die de stad maakte op overwonnen volken.

De oorsprong van Nineveh
De eerste sporen van bewoning in Nineveh gaan terug tot 6000 v. Chr. Tussen 2900 en 2600 v. Chr. groeide Nineveh uit tot een stad. De stad werd al snel een belangrijke cultusplaats voor de moedergodin Nina. Toen de Semitische Akkadiërs zich rond 2300 v. Chr. in het noorden van Mesopotamië gingen vestigen en zich vermengden met de vermoedelijk Hurritisch sprekende plaatselijke bevolking, ontstond het Assyrische volk. De Assyriërs identificeerden de inheemse godin Nina met de Akkadische oorlogsgodin Ishtar en ook onder hen bleef de stad een belangrijk cultuscentrum. De Ishtar van Nineveh werd zelfs door farao Amenhotep III (r. 1388-1351 v. Chr.) vereerd.

Sanherib
Toen de Assyrische koning Sanherib (r. 705-681 v. Chr.) aan de macht kwam, werd Nineveh naast een religieus centrum ook een politiek centrum. Sanherib’s vader Sargon II (r. 721-705 v. Chr.) was een usurpator die niet gerelateerd was aan de vorige koning Salmanasser V (r. 727-721 v. Chr.). Zijn heerschappij stuitte daarom op veel verzet onder met name de Babyloniërs. Hoewel Sargon erg zijn best had gedaan om het rijk onder de duim te houden en daarbij zelfs aartsrivaal Urartu (Armenië) had verslagen, sneuvelde hij in 705 v. Chr. in de strijd. Deze gebeurtenis werd door velen gezien als een teken van goddelijke toorn en weinigen waren dan ook bereid om Sargon’s zoon Sanherib als heerser te aanvaarden. De eerst zestien jaar van zijn regering was Sanherib dan ook bezig om met harde hand de opstandige plaatselijke vorsten aan zijn gezag te onderwerpen.

Sanherib’s bouwprojecten
Om zich te distantiëren van zijn vader en zo legitimiteit te winnen liet Sanherib de hoofdstad die Sargon had gesticht – Dur-Sharrukin (Khorsabad) – ontruimen en maakte hij Nineveh tot zijn nieuwe hoofdstad. Hij liet er een indrukwekkend paleis bouwen en legde een 12 kilometer lange ringmuur met slotgracht aan. Overwonnen volken vanuit het hele rijk werden in de stad gevestigd en tewerkgesteld. Sanherib wilde met zijn paleis, gelegen op een heuvel genaamd Kuyunjik, alle eerdere paleizen overtreffen. Zijn ‘paleis zonder gelijke’ was 22 meter hoog en had 80 kamers, waarvan vele versierd waren met reliëfs van oorlogstaferelen. Hij liet ook tuinen en parken aanleggen door middel van verschillende geavanceerde irrigatietechnieken, waaronder mogelijk de schroef van Archimedes. In de tuinen verzamelde hij allerhande planten en dieren afkomstig van over de gehele bekende wereld. Assyriologe Stephanie Dalley heeft zelfs gesuggereerd dat legendes over de Hangende Tuinen van Babylon eigenlijk teruggaan op de tuinen van Sanherib, maar deze identificatie is controversieel.

Ashurbanipal’s bouwprojecten
Nadat Sanherib van Nineveh een waardige hoofdstad had gemaakt, hebben ook zijn afstammelingen belangrijke bijdragen geleverd. Sanherib’s zoon Esarhaddon (r. 681-669 v. Chr.) liet op de heuvel genaamd Nabi Yunus een wapenarsenaal aanleggen en Esarhaddon’s zoon Ashurbanipal (r. 669-627 v. Chr.) liet op het eerdergenoemde Kuyunjik een nieuw paleis bouwen, waar ook de befaamde Bibliotheek van Ashurbanipal gevestigd was. Ashurbanipal presenteerde zich als een intellectueel die – anders dat eerdere Assyrische koningen – kon lezen en schrijven. Hij gaf de opdracht om vanuit het hele rijk kleitabletten en perkamentrollen te verzamelen en deze onder te brengen in zijn bibliotheek. Ashurbanipal lijkt vooral geïnteresseerd te zijn geweest in zaken die wij als occult zouden beschouwen – astrologie, leverschouwing, voortekenduiding, bezweringen – maar voor de oude Mesopotamiërs waren deze vormen van divinatie volwaardige wetenschappen. Bovendien heeft de Mesopotamische interesse in astrologie geleid tot belangrijke doorbraken op het gebied van de astronomie en de wiskunde. Naast wetenschappelijke en religieuze teksten zijn ook belangrijke literaire teksten verzameld, waaronder het beroemde Gilgamesj-epos.

Verwoesting van Nineveh
Nineveh werd in 612 v. Chr. ingenomen door een coalitie van Babyloniërs en Meden, waarop de overwinnaars de paleizen van Sanherib en Ashurbanipal leegplunderden en afbrandden. Ook de Bibliotheek van Ashurbanipal heeft het niet overleefd. Desondanks is er relatief veel bewaard gebleven. De paleismuren zijn nog grotendeels te reconstrueren en veel reliëfs zijn nog grotendeels intact. De ringmuren zijn nooit helemaal verwoest; zelfs IS is daar niet in geslaagd. Bovendien zijn de kleitabletten uit de bibliotheek door de brand alleen maar harder geworden, waardoor ze nog beter bewaard zijn gebleven. Toen Nineveh in de negentiende eeuw werd opgegraven, lag de belangrijkste Mesopotamische literatuur daar zo voor het oprapen.

Nineveh na de val
Volgens Ctesias werd Nineveh met de grond gelijkgemaakt en werden de inwoners gehuisvest in naburige dorpen. Dat eerste lijkt echter overdreven. Hoewel de stad waarschijnlijk wel grotendeels is leeggelopen, moeten de ruïnes nog lange tijd zichtbaar zijn geweest. Het besef dat de ruïnes tot het machtige Nineveh behoorden lijkt tot in de islamitische periode stand te hebben gehouden. Moslims kennen de heuvel waarop het arsenaal van Esarhaddon gevestigd is immers als Nabi Yunus, naar de profeet Jona die volgens de overlevering Nineveh voor de ondergang had gewaarschuwd.

Ons verhaal begint in Mesopotamië, het land tussen de Eufraat en de Tigris. De Soemeriërs hadden het gebied tussen 4000 en 2300 v. Chr. gedomineerd, maar onder Sargon van Akkad (r. 2340-2278 v. Chr.) hadden de Semitisch sprekende Akkadiërs de macht overgenomen. In de loop van het tweede millennium v. Chr. ontstonden in Mesopotamië twee Akkadische koninkrijken: Assyrië in het noorden en Babylonië in het zuiden. Babylonië was, mede dankzij de erfenis van de Soemeriërs, al vroeg uitgegroeid tot een centrum van wetenschap en religie, terwijl Assyrië vooral bekend stond als militaristisch. Omdat de Assyriërs zich regelmatig tegen naburige volken moesten verdedigen werd oorlog al vroeg een belangrijk onderdeel van de Assyrische ideologie. De Assyriërs zagen het universum als een chaotisch strijdtoneel waarin zij, onder de bescherming van de god Ashur en onder leiding van hun koning, de goddelijke orde moesten handhaven.

Een veredelde roversbende?
Uiteraard deelde niet iedereen hun ideologie. In de ogen van hun vijanden waren de Assyriërs waarschijnlijk weinig meer dan een veredelde roversbende. Sinds de veertiende eeuw v. Chr. organiseerden de Assyriërs jaarlijks veldtochten naar omliggende gebieden: de Armeense hooglanden, het Zagrosgebergte, de kusten van de Middellandse Zee en Babylonië. Met hun enorme leger paradeerden de Assyrische koningen door deze gebieden, daarbij tribuut eisende van de plaatselijke vorsten. Deze tribuut moet niet gezien worden als een belasting, maar als een eerbetoon waarmee de vorsten aangaven de koning van Assyrië als hun meerdere te erkennen. Vrijblijvend was deze tribuut echter niet. Vanwege de militaire dreiging stuurden de meeste vorsten direct hun tribuut zodra de koning in aantocht was. De koninkrijken die weigerden te betalen werden meestal onder de voet gelopen door het superieure Assyrische leger, dat hun akkers plunderde, hun steden plat brandde en hun leiders op de meest gruwelijke manieren ter dood bracht. Wanneer de Assyriërs echter weer vertrokken waren, gingen de plaatselijke vorsten weer hun eigen weg.

Het eerste wereldrijk
Onder Tiglath-Pileser III (r. 744-727 v. Chr.) werden enkele belangrijke hervormingen doorgevoerd, waardoor het Assyrische Rijk een vastere vorm kreeg. Zo stelde hij gouverneurs aan over de veroverde gebieden en eiste hij een jaarlijks terugkerende tribuut van de plaatselijke vorsten. Zo konden de Assyriërs de veroverde gebieden langer onder hun gezag houden. Toch had het Assyrische Rijk ook na Tiglath-Pileser regelmatig te maken met opstanden onder de plaatselijke vorsten, vooral wanneer zij de nieuwe koning niet legitiem achtten. Bovendien hadden de Assyriërs weinig invloed op de onderworpen bevolking. Ze drongen hun cultuur en religie niet aan hen op en lieten – enkele steles en handelsnederzettingen daargelaten – nauwelijks bouwwerken na in de veroverde gebieden. Voor de gewone man veranderde er weinig; noch in positieve, noch in negatieve zin. Vooral de plaatselijke vorsten waren niet blij dat ze hun soevereiniteit moesten opgeven.

De Babyloniërs
De meest opstandige onderdanen van het Assyriërs waren de Babyloniërs. Als erfgenamen van Soemer en Akkad beschouwden zij zich als superieur aan de boerse Assyriërs uit het noorden. Toen Tiglath-Pileser in 734 v. Chr. Babylonië veroverde waren ze gedwongen geweest om hem als hun koning te erkennen, maar toen in 721 v. Chr. de usurpator Sargon II aan de macht kwam verklaarden ze zich onder leiding van de Chaldeeër Merodach-Baladan II weer onafhankelijk. Het kostte Sargon ruim tien jaar om de opstand de kop in te drukken. Toen hij echter in 705 v. Chr. sneuvelde in de strijd, kwamen de Babyloniërs opnieuw in opstand. Sargon’s zoon Sanherib had er 16 jaar voor nodig om Babylonië te pacificeren en zag zich in 689 v. Chr. genoodzaakt om de heilige stad Babylon geheel te verwoesten. Hij had het Assyrische gezag hersteld, maar de goodwill onder de Babylonische bevolking hadden hij definitief verspeeld.

De Assyrische burgeroorlog
Toen in 627 v. Chr. de laatste sterke Assyrische koning Ashurbanipal stierf, brak in Assyrië een troonstrijd uit. De Babyloniërs maakten van deze gelegenheid gebruik om zich in 626 v. Chr. onder leiding van een generaal genaamd Nabopolassar onafhankelijk te verklaren. Na enkele Assyrische aanvallen te hebben afgeslagen wist Nabopolassar zijn gezag veilig te stellen. Hij nam zich voor om Assyrië aan zijn gezag te onderwerpen en zijn plannen vorderden gestaag. Hij zocht echter nog naar een bondgenoot.

De Meden
Deze bondgenoot vond hij in de Meden, een Iraans volk dat in het Zagrosgebergte leefde. Van oorsprong waren de Meden een seminomadisch herdersvolk, bestaande uit tientallen onafhankelijke stammen. Als gevolg van de Assyrische kolonisatie waren zij zich echter op één plek gaan vestigen en stelden zij vaste leiders aan. Nadat de Assyriërs hun grip op het Zagrosgebergte waren kwijtgeraakt – zo rond 670 v. Chr. – vervielen de Meden echter tot anarchie. Wat er in die tijd precies is gebeurd is niet te zeggen, maar in 614 v. Chr. lijken de Medische stammen zich te hebben verenigd in een machtige stammencoalitie onder leiding van een krijgsheer genaamd Cyaxares.

De val van Assyrië
Nabopolassar en Cyaxares ontmoetten elkaar in 614 v. Chr. Het nieuws dat het Assyrische Rijk op instorten stond had ook de Meden bereikt en ze wilden graag een graantje meepikken. Met een enorm leger daalden de Meden de bergen af en liepen ze de heilige Assyrische stad Ashur onder te voet. Ze plunderden de stad en vertrokken met de buit. Nabopolassar was er graag bij geweest, maar hij was te laat. Nabij de ruïnes van Ashur spraken Nabopolassar en Cyaxares af om bij het beleg van Nineveh – de Assyrische hoofdstad – hun acties te coördineren. Dit gebeurde in 612 v. Chr. Van juni tot en met augustus omsingelden ze de stad. Uiteindelijk wisten ze de ringmuren te slechten. De Meden plunderden erop los en vertrokken met de buit. Bij deze plundering zijn veel kunstschatten verwoest en paleizen afgebrand. Ook de befaamde Bibliotheek van Ashurbanipal ging in vlammen op. Over wat toen verloren ging schrijf ik meer in mijn volgende column.

As a historian, I have always been curious about my ancestors. Unfortunately, archives and baptismal registers only go back a few hunderd years. One of my paternal uncles has traced the Nijssen family line back to the sixteenth century, but so far all of my paternal ancestors seem to have lived in a small area on the border between Noord-Brabant and Limburg. On my maternal side, too, all of my ancestors up to the third generation are from that specific region. So far, no exotic influences have been detected and no connections to great historical events can be made.

Since I am especially interested in ancient history, I have always been a bit disappointed that I would never know to which ancient peoples I was related. That is, until I discovered genetic DNA testing. Over the past few years I have read a lot about genetic genealogy and a few weeks ago I decided to order a DNA test of my own, at 23andme. At 23andme professional geneticists investigate your DNA and try to trace the origins of your genetic material back to specific regions. They can also identify both your paternal (Y-DNA) and maternal (mitochrondrial DNA) haplogroups, which allows you to trace the migration routes of your ancestors took back to East Africa. A few days ago the results came in.

Continue reading “Daan Nijssen takes a DNA test”

The first time I heard of Touraj Daryaee was in 2012. I was about to go to the TOPOI workshop Imperial Space and Daryaee was listed as one of the speakers. Daryaee, professor at the University of California, Irving, is an American Iranologist of Persian descent specialized in the Sasanid period. The Sasanid period has often been neglected, but in recent years Daryaee has popularized it and became one of the leading authorities in the field. Since the subject of my Master thesis was interconnected with Sasanid history, I was really wanted to hear him speak. Unfortunately, Daryaee himself couldn’t make it to Berlin. During the years that followed I read many of Daryaee’s books and articles. He has an accessible and engaging writing style that is ideal for introducing people to a complex topic. When I received an email from Rolf Strootman about a week ago that Daryaee was about to give a lecture at the University of Utrecht on April 19th, I didn’t hesitate one moment.

Continue reading “Touraj Daryaee “Burden of the Past””

Once upon a time, in faraway India, lived a king named Abenner. Abenner was a stubborn idolater who persecuted the Christians in his realm. One day he begat a son. He asked the court astrologers to predict the course of his life, but their answer didn’t please him. They said that the boy, named Josaphat, would one day become a Christian himself and convert the entire realm to this religion. Alarmed by this prophecy Abenner had his son locked up in a palace and isolated from the outside world. Despite these precautions, however, Josaphat eventually meets a hermit named Barlaam, who introduces him to the Christian faith. Abenner, noticing the young prince’s change of heart, tries to corrupt him by offering him all kinds of luxuries and beautiful women, but Josaphat remains firm in his faith. Eventually Abenner, impressed by his son’s virtue, decides to hand over the government of his kingdom to Josaphat and before his death he himself converts to Christianity. Soon after Abenner’s death, however, Josaphat abdicates and decides to live out his days as a hermit in the desert, along with his old teacher Barlaam.

Continue reading “How Buddha became a catholic saint”

After spending a great final day in Shiraz on April 8th, we headed back to Baharestan in a comfortable (yet slow!) bus on the 9th. We spent our final evening at Mehdi’s house, where we watched a Bollywood movie, a martial arts film in which Jackie Chan practised Drunken Fist kung fu and an episode of the popular Iranian series Yusarsif, about the life of the prophet Joseph; all of which on Iranian national television. Mehdi, Ali and I had a final nightly walk in which Mehdi told us about his encounters with Jinns. After stating that I didn’t believe in Jinns, Mehdi offered to show me a picture. Considering the fact that I still wanted to get some sleep that night, however, I decided that I did not want to see it. Mehdi and Ali brought me to Isfahan Airport early in the morning, so I could catch my pre-planned flight to Istanbul at 6:55 PM. That’s where the trouble started…

Continue reading “My experience with Turkish Airlines”

After spending another night at Mehdi’s home in Baharestan, we departed for Persepolis on April 6th. This time Mehdi had arranged a taxi driver for us, to whom he gave detailed instructions about the route and the prize. We left early and spent most of the morning riding through the endless plains of Fars province. As we went south the ground became more arid and the terrain more rugged. Rocky hills covered in isolated bushes and clumps of low grass arose around us. This truly was a barren wasteland and it was hard to imagine that the two most important Iranian empires – the Achaemenid and the Sasanid – had arisen from this province.

Continue reading “Through the land of the Persians (April 6-9 2016)”